Quyền và nghĩa vụ vợ chồng

Theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam, vợ chồng không chỉ có quyền mà còn có nghĩa vụ đối với nhau, con cái và gia đình hai bên. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng công ty thám tử tại TPHCM tìm hiểu kỹ lưỡng về quyền và nghĩa vụ vợ chồng để từ đó xây dựng một đời sống hôn nhân lành mạnh, hợp pháp và hạnh phúc.

Nội dung bài viết

I. Tại sao cần hiểu rõ quyền và nghĩa vụ vợ chồng?

Hôn nhân là một quan hệ pháp lý được pháp luật bảo vệ và điều chỉnh. Khi đăng ký kết hôn, vợ chồng sẽ trở thành chủ thể của các quyền và nghĩa vụ được quy định rõ trong Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. Việc hiểu rõ những điều này có ý nghĩa:

Tạo nền tảng pháp lý rõ ràng trong cuộc sống hôn nhân.
Giúp các bên tự bảo vệ quyền lợi cá nhân khi có tranh chấp.
Tránh vi phạm luật pháp do thiếu hiểu biết, đặc biệt trong các tình huống như ly hôn, chia tài sản, nuôi con…
Tăng cường sự tôn trọng và trách nhiệm lẫn nhau, hướng tới một gia đình hạnh phúc, bình đẳng.

II. Căn cứ pháp lý về quyền và nghĩa vụ vợ chồng

Các quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng được quy định chủ yếu trong các điều sau của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:

Điều 17: Bình đẳng vợ chồng.
Điều 18 – 25: Quyền và nghĩa vụ về nhân thân, tài sản, đại diện, lựa chọn nơi cư trú…
Các văn bản pháp luật liên quan khác như Bộ luật Dân sự, Luật Dân số, Luật Trẻ em…

Xem thêm: Dịch vụ điều tra tụ điểm ma túy

III. Quyền và nghĩa vụ về nhân thân

1. Tôn trọng và yêu thương nhau

Theo Điều 19, vợ chồng có nghĩa vụ:

Thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm chăm sóc nhau.
Cùng nhau xây dựng gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc.

2. Bình đẳng trong hôn nhân

Luật quy định vợ chồng có quyền bình đẳng trong mọi mặt: tài sản, nuôi con, quyết định các vấn đề lớn trong gia đình… Không bên nào có quyền áp đặt, kiểm soát, hoặc xâm phạm quyền cá nhân của bên kia.

3. Lựa chọn nơi cư trú

Theo Điều 20, vợ chồng có quyền tự do lựa chọn nơi cư trú mà không bị ràng buộc bởi gia đình chồng hoặc gia đình vợ. Quyết định này phải có sự thỏa thuận từ hai bên.

4. Tôn trọng quyền riêng tư

Vợ chồng không được:

Ép buộc nhau thay đổi tín ngưỡng, tôn giáo.
Cấm đoán nhau làm việc, học tập, kết bạn, giữ liên lạc với gia đình.
Đọc trộm thư, tin nhắn, xâm phạm đời tư mà không được sự đồng ý.

IV. Quyền và nghĩa vụ về tài sản

1. Tài sản chung và tài sản riêng

a. Tài sản chung:

Gồm tài sản do vợ chồng cùng tạo ra, mua sắm, tặng cho chung trong thời kỳ hôn nhân:

Tiền lương, thu nhập từ kinh doanh.
Tài sản được thừa kế chung.
Nhà đất mua chung đứng tên hai vợ chồng.

b. Tài sản riêng:

Có trước hôn nhân.
Được tặng riêng, thừa kế riêng.
Tài sản phục vụ nhu cầu cá nhân (trang sức, tư liệu hành nghề…).

2. Thỏa thuận tài sản trước hôn nhân

Vợ chồng có quyền lập hợp đồng thỏa thuận tài sản trước khi kết hôn. Hợp đồng này cần được công chứng hợp pháp và sẽ có hiệu lực pháp lý ràng buộc.

3. Quyền đại diện và định đoạt tài sản

Cả hai có quyền ngang nhau trong:

Quyết định việc sử dụng, định đoạt tài sản chung.
Ký kết hợp đồng liên quan đến tài sản chung.
Nếu có hành vi tẩu tán, giấu tài sản chung mà không có sự đồng ý của bên kia là vi phạm pháp luật.

Đọc thêm: Dịch vụ thám tử điều tra biển số xe tại TPHCM

V. Quyền và nghĩa vụ với con cái

1. Cùng nhau nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục con

Vợ chồng có nghĩa vụ:

Nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ và giáo dục con cái.
Đảm bảo điều kiện sống tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của con.
Không ai được từ bỏ quyền hoặc nghĩa vụ với con kể cả khi ly hôn.

2. Quyền lựa chọn họ, tên, quốc tịch cho con

Vợ chồng cùng nhau quyết định việc:

Đặt họ (họ cha hoặc mẹ).
Quyết định quốc tịch nếu có yếu tố nước ngoài.
Chọn trường học, tôn giáo, ngôn ngữ, môi trường giáo dục…

3. Quyền nuôi con khi ly hôn

Luật quy định:

Con dưới 36 tháng tuổi: ưu tiên mẹ nuôi (trừ trường hợp đặc biệt).
Trên 36 tháng: tòa án căn cứ điều kiện kinh tế, đạo đức, tâm lý… để phân xử.
Người không trực tiếp nuôi có quyền và nghĩa vụ cấp dưỡng, thăm nom con.

VI. Nghĩa vụ chung xây dựng đời sống hôn nhân

1. Cùng nhau gánh vác trách nhiệm gia đình

Vợ chồng có trách nhiệm cùng nhau:

Kiếm sống, đóng góp tài chính.
Quản lý gia đình, chăm sóc cha mẹ hai bên.
Hỗ trợ nhau khi ốm đau, gặp khó khăn, khủng hoảng tinh thần…

2. Không bạo lực gia đình

Luật nghiêm cấm hành vi:

Đánh đập, xúc phạm danh dự nhân phẩm của bạn đời.
Ép buộc tình dục, quản lý tiền bạc một cách cực đoan.
Cấm giao tiếp, đi lại, giam giữ…

Người bị bạo hành có quyền tố cáo và được pháp luật bảo vệ.

VII. Quyền thừa kế và bảo vệ tài sản khi một bên mất

Khi một trong hai người mất, người còn lại có quyền:

Hưởng thừa kế theo luật hoặc theo di chúc.
Đại diện hợp pháp cho con cái trong các vấn đề pháp lý liên quan đến tài sản.
Yêu cầu chia tài sản chung nếu có tranh chấp với gia đình bên mất.

Tham khảo thêm: Công ty thám tử uy tín tại Quảng Bình

VIII. Quyền ly hôn và nghĩa vụ sau ly hôn

1. Quyền yêu cầu ly hôn

Vợ hoặc chồng có quyền yêu cầu ly hôn nếu:

Cuộc sống hôn nhân không thể kéo dài.
Có hành vi bạo lực, ngoại tình, bỏ bê, không thực hiện nghĩa vụ…

2. Nghĩa vụ sau ly hôn

Dù đã ly hôn, vợ chồng vẫn có nghĩa vụ:

Cấp dưỡng con cái nếu không nuôi.
Tôn trọng đời sống riêng tư của nhau.
Chấm dứt quyền tài sản chung trừ khi có thỏa thuận khác.

IX. Một số câu hỏi thường gặp

1. Vợ/chồng có được tự ý bán nhà không?

Nếu là tài sản chung, việc bán nhà phải có sự đồng ý của cả hai bên. Nếu chỉ một người tự ý ký kết hợp đồng mua bán, có thể bị vô hiệu.

2. Vợ có quyền giữ họ của mình sau kết hôn không?

Có. Luật không bắt buộc vợ phải đổi họ theo chồng.

3. Có thể từ chối làm nghĩa vụ vợ chồng không?

Không. Quyền và nghĩa vụ vợ chồng là ràng buộc pháp lý. Nếu cố tình vi phạm, bên kia có quyền yêu cầu pháp luật can thiệp hoặc ly hôn.

4. Nếu vợ/chồng không chung thủy thì bị xử lý thế nào?

Ngoại tình có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự (nếu phá hoại hạnh phúc gia đình người khác).

Hôn nhân không chỉ là kết quả của tình yêu mà còn là sự cam kết pháp lý rõ ràng giữa hai người. Việc hiểu và thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ vợ chồng không chỉ giúp duy trì sự bình đẳng, tôn trọng mà còn góp phần xây dựng một gia đình hạnh phúc, bền vững. Trong bối cảnh xã hội hiện đại, càng hiểu luật bao nhiêu – bạn càng có khả năng gìn giữ tổ ấm bấy nhiêu.

Tìm hiểu: Dịch vụ thám tử theo dõi ngoại tình tại Huế